PaństwoPolitykaPrawoŚwiat

Czy Władimir Putin jest zbrodniarzem wojennym i kto o tym decyduje?

Joe Biden: Władimir Putin to zbrodniarz wojenny

Joe Biden nazwał w środę Władimira Putina “zbrodniarzem wojennym” w związku z atakiem Rosji na Ukrainę, gdzie zbombardowano szpitale i oddziały położnicze. Jednak uznanie kogoś za zbrodniarza wojennego nie jest tak proste, jak wypowiedzenie tych słów. Istnieją określone definicje i procedury pozwalające ustalić, kto jest zbrodniarzem wojennym i jak należy go ukarać. Czy więc Władimir Putin oficjalnie jest zbrodniarzem wojennym?

Termin “zbrodniarz wojenny” odnosi się do każdego, kto narusza zbiór zasad przyjętych przez światowych przywódców, znanych jako prawo konfliktów zbrojnych. Zasady te określają, jak państwa zachowują się w czasie wojny. Zasady te były modyfikowane i rozszerzane w ciągu ostatniego stulecia na podstawie konwencji genewskich po II wojnie światowej oraz protokołów dodanych później.

Przepisy mają na celu ochronę osób niebiorących udziału w walkach oraz tych, którzy nie mogą już walczyć, w tym cywilów, takich jak lekarze i pielęgniarki, rannych żołnierzy i jeńców wojennych. Traktaty i protokoły określają, kto może być celem ataku i jaką bronią. Niektóre rodzaje broni są zabronione, w tym środki chemiczne i biologiczne.

Czytaj też: Putin zalegalizował kradzież zagranicznych samolotów przez Rosję

Jakie konkretne przestępstwa czynią kogoś zbrodniarzem wojennym?

Do “poważnych naruszeń” konwencji, które stanowią zbrodnie wojenne, zalicza się umyślne zabijanie oraz rozległe niszczenie i przywłaszczanie mienia, nieuzasadnione koniecznością wojskową. Inne zbrodnie wojenne to celowe ataki na ludność cywilną, użycie nieproporcjonalnej siły, stosowanie żywych tarcz i branie zakładników. Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) ściga również zbrodnie przeciwko ludzkości, popełnione w kontekście “rozległego lub systematycznego ataku skierowanego przeciwko jakiejkolwiek ludności cywilnej”. Obejmują one morderstwa, eksterminację, przymusowe przesiedlenia, tortury, gwałty i niewolnictwo seksualne.

Najbardziej prawdopodobnym sposobem, w jaki Władimir Putin mógłby zostać uznany za zbrodniarza wojennego, jest powszechnie uznawana doktryna prawna, dotycząca odpowiedzialności dowódców. Jeśli dowódcy wydają rozkazy, wiedzą lub są w stanie wiedzieć o zbrodniach i nie zrobili nic, by im zapobiec, mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności prawnej.

Czy Władimir Putin odpowie za swoje zbrodnie?

Ogólnie rzecz biorąc, istnieją cztery drogi dochodzenia i ustalania zbrodni wojennych, choć każda z nich ma swoje ograniczenia. Jedną z nich jest Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze. Drugą opcją byłoby przekazanie przez ONZ prac komisji śledczej hybrydowemu międzynarodowemu trybunałowi do spraw zbrodni wojennych, który oskarżyłby Putina. Trzecim rozwiązaniem byłoby utworzenie trybunału lub sądu w celu osądzenia Putina przez grupę zainteresowanych państw i grup, takich jak NATO, UE i USA. Przykładem mogą być trybunały wojskowe w Norymberdze, które osądziły przywódców nazistowskich.

Wreszcie, niektóre kraje mają własne przepisy dotyczące ścigania zbrodni wojennych. Na przykład Niemcy prowadzą już śledztwo w sprawie Putina. W USA nie ma takiego prawa, ale Departament Sprawiedliwości posiada sekcję zajmującą się takimi czynami, jak międzynarodowe ludobójstwo, tortury, rekrutacja dzieci do wojska i okaleczanie żeńskich narządów płciowych.

Nie jest jasne, gdzie Władimir Putin mógłby zostać postawiony przed sądem. Rosja nie uznaje jurysdykcji Międzynarodowego Trybunału Karnego i raczej nie wyśle żadnych podejrzanych do siedziby w Hadze (Holandia). USA również nie uznają władzy trybunału. Putin mógłby być sądzony w kraju wybranym przez ONZ lub przez konsorcjum zainteresowanych państw. Jednak doprowadzenie go tam byłoby trudne.

Czy przywódcy krajowi byli ścigani w przeszłości?

Począwszy od trybunałów w Norymberdze i Tokio, po niedawne rozprawy ad hoc, przywódcy państw byli sądzeni za swoje czyny m.in. w Bośni, Kambodży i Rwandzie. Były przywódca Jugosławii Slobodan Milošević został postawiony przed trybunałem ONZ w Hadze za podżeganie do krwawych konfliktów w czasie rozpadu Jugosławii na początku lat 90. Zmarł w celi, zanim trybunał zdążył wydać werdykt. Jego sojusznik z Serbów bośniackich, Radovan Karadżić, oraz przywódca wojskowy Serbów bośniackich, gen. Ratko Mladić, zostali skutecznie oskarżeni i odsiadują wyroki dożywocia.

Z kolei były prezydent Liberii Charles Taylor został skazany na 50 lat więzienia po tym, jak uznano go za sponsora okrucieństw w sąsiednim Sierra Leone. Były dyktator Czadu, Hissène Habré, który zmarł w zeszłym roku, był pierwszą byłą głową państwa skazaną za zbrodnie przeciwko ludzkości przez sąd afrykański. Skazano go na dożywocie.

Czy Władimir Putin jest więc zbrodniarzem wojennym? Oficjalnie jeszcze nie. Oficjalnie, ponieważ bestialstwo rosyjskich wojsk i zniszczenia w Ukrainie sprawiają, że trudno tak go nie określać.

Źródło: The Guardian

Tagi

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Back to top button
Close
Close