Agencja Badań Medycznych powstała, aby wykorzystywać w Polsce potencjał rozwoju medycyny

O Agencji Badań Medycznych rozmawiamy z dr. Jakubem Berezowskim, Zastępcą Prezesa ds. finansowania badań w Agencji Badań Medycznych.

WPB: Czym jest Agencja Badań Medycznych i w jakim celu powstała?

Jakub Berezowski: Agencja realizuje jeden z pierwszych publicznych programów dotacyjnych z finansowaniem przeznaczonym na niekomercyjne badania kliniczne w naszym kraju. Do tej pory badania kliniczne prowadzone były przez koncerny farmaceutyczne, które oczekiwały konkretnego zwrotu
z poczynionych w nie inwestycji.

Agencja Badań Medycznych powstała, aby lepiej wykorzystywać w Polsce potencjał rozwoju badań medycznych i nauk o zdrowiu, zwłaszcza w zakresie niekomercyjnych badań klinicznych. Projekty finansowane przez Agencję Badań Medycznych, są szansą dla polskich pacjentów na dostęp do najnowszych technologii, jak również okazją dla polskim naukowcom na udział w światowych badaniach. Głównym zadaniem Agencji Badań Medycznych jest wspieracie innowacyjnych technologii medycznych i rozwój biotechnologii w Polsce.

W 2020 roku Agencja Badań Medycznych zakontraktowała blisko miliard złotych na realizację badań klinicznych, co przełożyło się bezpośrednio na zarejestrowanie niemal trzykrotnie większej liczby niekomercyjnych badań klinicznych niż w poprzednich latach. Ponadto, dzięki tym środkom kilkadziesiąt tysięcy pacjentów zyska dostęp do nowych, badanych terapii.

Z czym wiąże się dla przeciętnego Polaka działalność Agencji?

Jakub Berezowski: Najważniejszą korzyścią jest możliwość dostępu do najnowocześniejszych terapii. Dodatkowo uczestnicy poddawani są dokładnym badaniom, muszą odbyć szereg wizyt kontrolnych i pozostają pod stałą opieką lekarza. W czasach, gdy narzekamy na służbę zdrowia i dostęp do specjalistów, tego typu procedury są dla pacjenta wartością dodaną.

Badania kliniczne gwarantują dostęp do najnowszych technologii, które nie weszły jeszcze do obiegu, a także pozwalają na objęcie pacjentów ponadstandardową opieką. Ponadto pacjenci uzyskają szansę skorzystania z rzetelnej, certyfikowanej informacji.

Ponadto, z powstania Agencji spore korzyści płyną także w kierunku polskiej gospodarki. Z raportów dużych firm analitycznych wynika, że badania biomedyczne zwracają się czterokrotnie i to w kilku postaciach. Z jednej strony powstają nowe technologie, które de facto są motorem napędowym dla innowacyjnej gospodarki. Po drugie zarobki w sektorze badań klinicznych są na bardzo dobrym poziomie. Zatem czym więcej tego typu inwestycji pojawi się Polsce, tym powstanie więcej miejsc pracy z atrakcyjnym wynagrodzeniem.

Czy możemy się spodziewać, że spod rąk ABM wyjdzie przyszły lek na raka lub inne choroby takie jak Alzheimer?

Jakub Berezowski: Zgodnie z ustawą, nadrzędną rolą Agencji Badań Medycznych jest finansowanie niekomercyjnych badań klinicznych, a więc takich badań, które mają za zadanie udowodnić nowe wskazania istniejących leków lub też zaopiekować tą grupę pacjentów, która bardzo często nie znajduje się w centrum zainteresowania firm farmaceutycznych. W związku z tym pytanie, czy dzięki ABM powstanie polski lek na raka czy Alzheimera jest pytaniem otwartym.

W tej chwili rozpoczynamy prace, które będą miały za zadanie finansowanie polskiego sektora biotechnologii. To są zwykle procesy trwające 5-8 nawet 10 lat, a więc procesy długofalowe
i wymagające wielomiliardowych nakładów.  Osobiście mam nadzieję, że tego typu leki w Polsce powstaną i mamy w kraju taki potencjał. Dzięki współpracy agend rządowych, jak ABM, NCBiR, czy PFR mamy szansę, aby polskie innowacyjne przedsiębiorstwa we współpracy z grupami badawczymi stworzyły tego typu leki. Czy zadzieje się to szybko? Na pewno nie. Natomiast jestem przekonany, że jest to możliwe.

Kiedy możemy się spodziewać pierwszych namacalnych efektów działania ABM

Jakub Berezowski: Namacalne efekty działania Agencji są już obecne. Mówimy tu o zmianach o charakterze infrastrukturalnym, jak choćby stworzenie Polskiej Sieci Badań Klinicznych. Mówimy o namacalnych, konkretnych sukcesach, które widzimy w polskich szpitalach akademickich, czy instytutach badawczych, które przyczynią się do zwiększenia szansy pacjentów na dostęp do nowoczesnych, innowacyjnych terapii, częstszego wyboru przez sponsorów ośrodków badawczych w naszym kraju,
a także wzrostu liczby realizowanych badań.

Namacalnym skutkiem działań Agencji są także uruchomione projekty, które włączyły już pacjentów
i dzięki którym kilkadziesiąt tysięcy osób zyska dostęp do nowoczesnych terapii, takich jak finansowane przez ABM CAR-T cells, które w Polsce były dotąd nieobecne, leczenie glejaków, czy chorób rzadkich. To są namacalne rezultaty, które chcieliśmy osiągnąć. Z punktu widzenia tych ustawowych założeń
i misji, dla której Agencja została powołana, jestem przekonany, że realizujemy w stu procentach założone cele.

Mam nadzieję, że w przyszłości będziemy w stanie również istotnie wspierać polską biotechnologię
i polskie innowacyjne leki po to, żeby faktycznie w przeciągu dekady mówić o rozwoju innowacyjnych leków w naszym kraju.